Levenskunst 19 | Over oprechtheid in relaties

Levenskunst 19 | Over oprechtheid in relaties

Eerlijkheid is een waarde die we vaak als vanzelfsprekend beschouwen in onze relaties, maar die in de praktijk soms moeilijker is dan we denken. We worden voortdurend uitgedaagd om eerlijk te zijn. Niet alleen tegenover anderen, maar ook tegenover onszelf. Eerlijkheid vraagt om moed, want het betekent dat we kwetsbaar zijn, zonder de garantie dat we zullen worden begrepen of geaccepteerd. Toch vormt oprechtheid de basis van elke betekenisvolle relatie en is het een essentieel onderdeel van wat we als levenskunst kunnen beschouwen.

Levenskunst gaat over het vermogen om het leven bewust te leiden, met aandacht voor wat werkelijk belangrijk is. Eerlijkheid en oprechtheid spelen hierin een centrale rol, omdat zij ons in staat stellen om echt aanwezig te zijn, zonder masker of schijn. Wanneer we eerlijk zijn in onze relaties, ontstaat er ruimte voor ware verbinding. Oprechtheid schept vertrouwen en dat vertrouwen is wat ons in staat stelt om dieper in onze relaties te duiken, voorbij de oppervlakkigheid van beleefdheid en sociale conventies.

Eerlijkheid is niet altijd gemakkelijk. Soms vrezen we dat onze oprechtheid de ander zal kwetsen en dat het onze relatie in gevaar zal brengen. We houden ons in, we verhullen onze ware gedachten of gevoelens, omdat we bang zijn voor de gevolgen. Dit doen we vaak met de beste bedoelingen, bijvoorbeeld om de ander te beschermen, om de vrede te bewaren of om de harmonie in stand te houden. Maar in die momenten van onoprechtheid verliezen we iets wezenlijks: het vermogen om volledig en authentiek in de relatie te staan.

Oprechtheid betekent niet dat we altijd alles moeten zeggen wat we denken, zonder enige filter. Oprechtheid vraagt om wijsheid en een bepaalde gevoeligheid. De kunst van eerlijk zijn ligt in het vinden van een balans tussen het uiten van onze waarheid en het tonen van empathie voor de ander. Het is mogelijk om eerlijk en oprecht te zijn zonder hard te zijn. We kunnen onze gedachten delen zonder de ander te kwetsen. Dit vergt wel enige oefening, omdat het betekent dat we leren om met zorgvuldigheid en mededogen te spreken. Vooral in moeilijke gesprekken.

De momenten waarop ik het meest worstelde met eerlijkheid, zijn vaak de momenten waren waarop mijn relaties zich verdiepten en ontwikkelden. Het waren de moeilijke gesprekken, waarin ik moest kiezen tussen vasthouden aan een comfortabele onwaarheid of het omarmen van een ongemakkelijke waarheid. Dat laatste maakte uiteindelijk de weg vrij voor meer diepte in mijn relaties. Door eerlijk te zijn, ook al was het soms pijnlijk, creëerde ik ruimte voor wederzijds begrip en respect.

Een belangrijk aspect van eerlijkheid is dat het ons dwingt om ook naar onszelf te kijken. We kunnen pas echt eerlijk zijn tegenover anderen als we bereid zijn om eerlijk te zijn tegenover onszelf. Dit betekent dat we onze eigen emoties, gedachten en verlangens onder de loep nemen, zonder oordeel of censuur. Zelfkennis is de basis van oprechtheid, omdat we pas kunnen uitdrukken wat we werkelijk voelen en denken als we daar zelf duidelijkheid over hebben. Dit proces van zelfreflectie – eerlijk en oprecht naar binnen kijken – is een essentieel onderdeel van levenskunst.

Oprechtheid gaat ook over het accepteren van de ander zoals hij of zij is. Soms zijn we bang voor eerlijkheid omdat we weten dat het ons zal confronteren met de waarheid van de ander, een waarheid die we misschien moeilijk kunnen accepteren. Maar juist in die openheid ligt een mogelijkheid tot ware levenskunst. Wanneer we bereid zijn om de ander in zijn of haar waarheid te zien, zonder te oordelen of te proberen te veranderen, ontstaat er een dieper begrip en respect. Dit is de kern van een oprechte relatie: het vermogen om eerlijk te zijn over wie we zijn en wat we voelen en tegelijkertijd de ander de ruimte te geven om hetzelfde te doen.

Eerlijkheid is een proces. Het vraagt om voortdurende oefening en toewijding. Er zullen altijd momenten zijn waarop het makkelijker lijkt om de waarheid te verzwijgen of te verdraaien om conflicten te vermijden of de harmonie te bewaren. Maar elke keer dat we kiezen voor oprechtheid bouwen we aan een fundament van vertrouwen en authenticiteit in onze relaties. En het is op dit fundament dat de diepste vormen van verbinding kunnen bloeien.

Wat ik vooral heb ervaren is dat eerlijkheid bevrijdt. Het bevrijdt ons van de last van het verbergen, van de angst om ontdekt te worden en van de druk om iets te zijn wat we niet zijn. Oprechtheid stelt ons in staat om volledig onszelf te zijn en om anderen te accepteren in hun menselijkheid. Dit is essentieel voor levenskunst: het vermogen om met openheid en kwetsbaarheid in het leven te staan, eerlijk tegenover onszelf en de mensen om ons heen.

Eerlijkheid is misschien wel het grootste geschenk dat we in een relatie kunnen geven, omdat het een basis creëert voor echte intimiteit. Wanneer we eerlijk zijn, nodigen we de ander uit om hetzelfde te doen en in die wederzijdse openheid ontstaat een ruimte van vertrouwen en veiligheid. Dit is de ruimte waarin echte liefde, vriendschap en verbondenheid kunnen bloeien.

Harrie Kolsteeg, Een Nieuwe Levenskunst

Klik op de link voor alle columns over Levenskunst

EEN NIEUWE LEVENSKUNST

Neem contact op met Harrie

  • Voor het ontvangen van teksten over stoïcisme
  • Voor reserveren boek: De stoïcijnse levenswijze
  • Voor een lezing over stoïcisme of levenskunst
  • Voor coaching of supervisie

 

       

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.