Levenskunst 1 | Over zelfkennis en introspectie
De vraag “Wie ben ik?” lijkt op het eerste gezicht eenvoudig, maar hoe dieper ik erover nadenk, hoe complexer deze vraag lijkt te worden. We leven in een tijd waarin we worden aangespoord om onze identiteit te ontdekken en vast te leggen, alsof het mogelijk zou zijn om onszelf in een paar kernwoorden te vatten. Maar wat betekent het eigenlijk om jezelf te kennen?
Het is verleidelijk om te geloven dat ons ‘zelf’ iets vastomlijnds is, iets dat we kunnen definiëren en vasthouden. We bouwen onze identiteit vaak op uit verwachtingen. Verwachtingen van onszelf, maa4 vooral ook die van anderen. Maar als ik mezelf werkelijk in de ogen kijk, zie ik niet één vastomlijnd beeld. Wat ik zie is een wirwar aan ervaringen, gedachten, emoties en tegenstrijdigheden.
Zelfkennis begint voor mij met het erkennen van deze veelzijdigheid. Ik ben niet slechts één iemand, ik ben een verzameling van verschillende ‘ikken’ die zich door de tijd heen ontwikkelen en veranderen. Elke ervaring, elke ontmoeting, elke gedachte laat zijn sporen achter op wie ik ben. Daarom geloof ik dat het idee van een onveranderlijke kern een illusie is die ons gevangenhoudt. Het is juist in het stromen van het (mijn) zelf dat ik mijn ware natuur ontdek.
In plaats van mezelf te beoordelen op basis van wie ik denk dat ik zou moeten zijn, probeer ik met een open blik naar mezelf te kijken. Dit vraagt om eerlijkheid, maar ook om mildheid. Het is gemakkelijk om streng te zijn voor mijn tekortkomingen, maar de ware uitdaging ligt in het aanvaarden van mijn menselijke gebreken, terwijl ik tegelijkertijd ruimte schep voor groei.
De zoektocht naar zelfkennis gaat niet zozeer om het vinden van definitieve antwoorden, maar eerder om het stellen van de juiste vragen. Wie ben ik op dit moment? Hoe hebben mijn ervaringen van vandaag mij veranderd? Welke stemmingen en gedachten domineren mijn geest? Door deze vragen te stellen, open ik de deur naar een dieper begrip van mezelf, en erken ik dat wie ik ben nooit volledig vastligt, maar voortdurend in beweging is.
Deze voortdurende verandering is geen teken van zwakte, maar mijns inziens juist van kracht. De veelzijdigheid en tegenstrijdigheden die ik in mezelf zie, maken mij tot wie ik ben. Ze geven mij de mogelijkheid om te groeien, te leren en steeds opnieuw te beginnen. Dit betekent ook dat zelfkennis nooit een eindpunt kan zijn. Het is een reis zonder einde.
In mijn eigen leven merk ik hoe moeilijk het soms is om deze inzichten toe te passen. De druk om mezelf te definiëren, om een consistent beeld van mezelf te presenteren aan de wereld, is groot. Maar elke keer dat ik probeer vast te houden aan zo’n beeld, voel ik dat het leven zijn kleur verliest. Pas wanneer ik deze druk loslaat, wanneer ik mezelf toesta om te zijn wie ik ben, in al mijn wisselvalligheid, vind ik rust. En vrijheid.
Daarom probeer ik mezelf steeds opnieuw te zien, telkens met nieuwe ogen. In plaats van te streven naar een ideaalbeeld, kies ik ervoor om mezelf te leren kennen zoals ik werkelijk ben: een mens die onderweg is, voortdurend in ontwikkeling. Dit pad van zelfkennis vraagt om geduld en nederigheid, maar het brengt ook een diepe vervulling, omdat het me verbindt met de waarheid van mijn eigen bestaan.
Wie ben ik? is voor mij een uitnodiging om steeds dieper in mezelf te kijken, om te accepteren wat ik vind, en om met mildheid en moed verder te gaan. Het is een uitnodiging om het leven te leven als een voortdurende ontdekkingstocht, waarin elke stap nieuwe inzichten brengt. Over de wereld, maar vooral over mijzelf.
